Aٓ Rْ Tِ eّ jْ aّ lْ
De KUNST van het IMPROVISEREN (ارتجال – artejal)
Een internationaal collectief dat tradities verkent
d.m.v. geïmproviseerde dans & muziek
Aٓ Rْ Tِ eّ jْ aّ lْ is een gezamenlijke productie door Catching Cultures Orchestra en Spotlight Team International Arts
In ons project Aٓ Rْ Tِ eّ jْ aّ lْ verkennen wij met een zeer diverse groep muzikanten en dansers uiteenlopende dans- en muziektradities door ze al improviserend met elkaar te mixen. Het ene moment begeleiden we een Syrische dans met een jazzsolo over een Iraans stuk, om vervolgens een Soedanese dans uit te voeren terwijl er een mawwal wordt gespeeld over een Nederlands popnummer.
Gaandeweg worden verschillen soms uitgelicht, soms juist overbrugd. Tradities botsen of versmelten, afhankelijk van de richting die de muzikanten en dansers op gaan terwijl ze proberen muzikaal met elkaar te communiceren.
Muziek als taal dus eigenlijk: soms een miscommunicatie, dan weer samen lachen. Soms een pijnlijke stilte, dan weer een inhoudelijke discussie. Maar om tot elkaar te komen, moet je, zowel in muziek als in taal, een beetje kunnen improviseren. Zeker met zoveel verschillende muzikanten uit zoveel verschillende tradities is dat een kunst op zich.
En dat is dus precies waar Aٓ Rْ Tِ eّ jْ aّ lْ om draait: de kunst (ART) van het improviseren (ارتجال – artejal).
Het proces
Dit project, waaraan oorspronkelijk nog een ander gemengd ensemble meedeed, werd anderhalf jaar geleden begonnen met ondersteuning van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Wat vanaf het begin af aan al zeker was, was dat we de rijkdom aan culturen en tradities die de groepen te bieden hadden, centraal zou staan. We zouden een coproductie opzetten waarbij die rijkdom naar voren zou komen, waarbij we van elkaar zouden leren en die kennis later zouden delen.
Zo begon een proces van telkens bedenken, plannen, samenkomen en evalueren. Uiteraard draaide het vooral om die samenkomsten, waar veel naar elkaar werd geluisterd, geëxperimenteerd en gejamd, zoekend naar gemeenschappelijke ideeën om op voort te borduren. Daar zou vervolgens een productie van worden gemaakt. Maar naar mate die samenkomsten vorderden (voor zover Corona dat toestond), werd ook duidelijk dat juist in die vrije, geïmproviseerde momenten, er veel moois gebeurde. En dus ook wel minder mooie dingen, maar die waren dan toch weer heel interessant en leerzaam. Die improvisatie, daar zat meer in, was de conclusie. Daar moest de focus komen te liggen.
https://youtu.be/PGV6l6OsLIA
En zo geschiedde; Aٓ Rْ Tِ eّ jْ aّ lْ was geboren. De thema’s werden traditie, diversiteit in relatie tot (dis)harmonie, (mis)communicatie en (dis)connectie, het middel geïmproviseerde muziek en dans.
In deze video zie je één van die samenkomsten, die we improvisatiedagen zijn gaan noemen, vastgelegd op film en omlijst door interviews. De toevoeging van film als kunstvorm gaf bovendien ook weer een nieuwe impuls aan het improviserende, grensoverschrijdende en interdisciplinaire karakter van het project.
Aan het woord zijn Mo (CCO, Soedan), Mostafa (Spotlight, Syrië) en Boris (CCO, Nederland).
Het eindproduct
Momenteel werken we gestaag door om de laatste hand te leggen aan een eindproductie van Aٓ Rْ Tِ eّ jْ aّ lْ . Want ondanks alle vrijheid en improvisatie bleek er toch juist ook behoefte aan enige structuur, of beter gezegd: een kader, om binnen te improviseren. Dat kader, dat is nu bijna af. Die eindproductie voeren we binnenkort uit voor de camera om die vervolgens met onze fans te delen. Ook hopen we de productie nog een aantal keer uit te kunnen voeren. Daarnaast willen we onze ervaringen, die nog veel verder reiken dan deze pagina kan omvatten, delen met anderen middels een workshopprogramma. Ook daar leggen wij momenteel de laatste hand aan.